ARTYKUŁ
Populizm w literaturze światowej: jego istota, źródła i wybrane skutki w sferze gospodarki
Więcej
Ukryj
1
Instytut Nauk Ekonomicznych, Polska Akademia Nauk, Polska
Data nadesłania: 06-08-2024
Data ostatniej rewizji: 26-01-2025
Data akceptacji: 05-02-2025
Data publikacji online: 06-12-2025
Data publikacji: 06-12-2025
Ekonomista 2025;(4):564-589
SŁOWA KLUCZOWE
KODY KLASYFIKACJI JEL
STRESZCZENIE
Artykuł zawiera przegląd literatury światowej nt. populizmu (pop.) jako zjawiska społecznego o szerokim i rosnącym zasięgu. Omówiono istotę, przyczyny i odmiany pop., z uwypukleniem jego wpływu na gospodarkę. Pop. został zdefiniowany jako sposób uprawiania polityki przeciwstawiający zwykłych ludzi elitom i realizujący rękami swoich przywódców „wolę ludu” jako całości. Podłożem do rozwoju pop. jest poczucie frustracji, zawodu i gniewu wśród dużych grup społecznych. Przywódcy pop. mobilizują zwolenników wykorzystując zaniedbania politycznego establishmentu dot. ważnych spraw społecznych i obiecując proste rozwiązania złożonych problemów. Będący u władzy pop. przywódcy realizują politykę nastawioną na krótkookresowe korzyści kosztem długookresowego rozwoju i deformują instytucje liberalnej demokracji. Nowsze badania zidentyfikowały okresy rządów pop. w kilkudziesięciu krajach od początku XX wieku i oceniły ich wpływ na długofalowe wyniki gospodarcze i poziom życia jako zdecydowanie negatywny. Na tym tle ukazano politykę populistyczną, która była prowadzona w Polsce w latach 2016-2023 w sposób, który może sprowadzić negatywne skutki podobne do tych, jakie wystąpiły w innych krajach.
PODZIĘKOWANIA
Autorka pragnie podziękować Piotrowi Kozarzewskiemu, Krzysztofowi Bartosikowi
i Ewie Balcerowicz za dyskusję na temat poprzednich wersji artykułu, a także trzem
anonimowym Recenzentom za cenne uwagi i wskazówki.
FINANSOWANIE
Artykuł powstał w wyniku pracy autorki w: The project RUCH POPULISTYCZNY,
WYCOFYWANIE LIBERALNEJ DEMOKRACJI I KRYZYS PAŃSTWA PRAWA
W UNII EUROPEJSKIEJ is financially supported by the NORFACE Joint Research
Programme on Democratic Governance in a Turbulent Age and co-funded by
National Science Centre, Poland and the European Commission through Horizon
2020 under grant agreement No 822166.