Celem artykułu jest prezentacja różnych podejść do pomiaru kosztów transakcyjnych na poziomie mikro- i makroekonomicznym oraz propozycja kierunku badań integrujących w tym zakresie. Prowadzone od lat 1970. badania kosztów transakcyjnych przyniosły szereg inspirujących wniosków dotyczących roli tego typu kosztów w gospodarce, wskazując na ich kluczowe znaczenie w efektywności działania podmiotów. Duże zróżnicowanie podejść badawczych oraz stosowanych metod jest przyczyną zarówno krytyki, jak i ograniczeniem w upowszechnieniu i aplikacji koncepcji kosztów transakcyjnych i powiązanych z nimi kosztów agencji czy transferu praw własności. Analiza przedstawionych podejść wskazuje na różne definiowanie kosztów transakcyjnych, stosowanie różnych metod, zmiennych jakościowych i ilościowych oraz bazowanie w większości przypadków na istniejącym systemie ewidencji kosztów w przedsiębiorstwach, który nie uwzględnia explicite kosztów transakcyjnych. Skutkiem tego jest to, że agregacja kosztów transakcyjnych na poziomie mezo- i makroekonomicznym budzi dużo wątpliwości co do wiarygodności szacunków. Podkreślał to również D.C. North w swoich badaniach opartych na danych historycznych. Wnioski z prowadzonych od wielu lat badań kosztów transakcyjnych skłoniły autora artykułu do zaproponowania podejścia integracyjnego, zakładającego identyfikację kosztów transakcyjnych na poziomie mikro z wykorzystaniem metod jakościowych i ilościowych, przyjmując jako przedmiot badań relacje pomiędzy podmiotami w określonym środowisku transakcyjnym i instytucjonalnym. (abstrakt oryginalny)