O polityce fiskalnej i pieniężnej w warunkach pułapki płynności
Więcej
Ukryj
1
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Ekonomista 2013;(4):475-496
STRESZCZENIE
Artykuł dotyczy problemu skuteczności ekspansywnej fiskalnej i pieniężnej w pobudzaniu koniunktury gospodarki, która znajduje się w keynesowskiej pułapce płynności. Pułapka płynności jest uznana za groźne zjawisko, bo jednocześnie z nią pojawiają się deflacyjne oczekiwania oraz recesja. Wtedy ekspansyjna polityka fiskalna i pieniężna, których celem jest pobudzenie aktywności gospodarczej, okazują się nieskuteczne i recesja jest długotrwała. Sposób na wydostanie gospodarki z recesji w takich warunkach nadal jest dyskutowany przez ekonomistów. W artykule zostały wyodrębnione trzy części. W pierwszej omówione są przyczyny wystąpienia zjawiska pułapki płynności oraz jego skutki, ilustrowane na podstawie dwóch przypadków wystąpienia tego zjawiska: w USA w latach 30. oraz w Japonii w latach 90. XX wieku. Część druga to analiza sposobów proponowanych w literaturze na wydostanie gospodarki z recesji połączonej z pułapką płynności oraz deflacyjnymi oczekiwaniami. Wśród przywoływanych w artykule opinii różnych ekonomistów dominuje pogląd, że skuteczność ekspansji fiskalnej i pieniężnej zostanie przywrócona, jeśli uda się wywołać inflacyjne oczekiwania. Stąd proponowane rozwiązania łączą zastosowanie ekspansywnej polityki fiskalnej i pieniężnej z różnymi sposobami kreowania oczekiwań inflacyjnych. W trzeciej części przedstawione są wnioski płynące z połączenia kilku teoretycznych analiz: keynesowskiej preferencji płynności, tobinowskiej analizy emisji długu państwa oraz zmodyfikowanej przez autora postkeynesowskiej analizy popytu na pieniądz. Pozwalają one na stwierdzenie, że jednoczesna ekspansja fiskalna i pieniężna utrwali stan zwiększonego popytu na pieniądz oraz uruchomi mechanizm, który osłabi siłę popytowego efektu deficytu budżetowego. Siła kontrakcyjnego oddziaływania tego mechanizmu rośnie wraz z poziomem zadłużenia państwa. (abstrakt oryginalny)