Składka zdrowotna jako procent dochodu a solidaryzm: założenia i doświadczenia
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Jagielloński
Ekonomista 2016;(4):567-582
STRESZCZENIE
W modelu ochrony zdrowia obowiązującym w Polsce i w Niemczech składka zdrowotna naliczana jako procent od dochodu osoby ubezpieczeniowej (payroll tax) jest uznawana za podstawowe narzędzie realizacji zasady solidaryzmu społecznego w tej dziedzinie. W praktyce jednak wykorzystanie tego instrumentu nie gwarantuje ani równego dostępu wszystkich obywateli do świadczeń publicznej służby zdrowia, ani sprawiedliwego rozkładu ciężaru finansowego związanego z jej utrzymaniem, zgodne ze zdolnościami płatniczymi poszczególnych osób i rodzin. Wiele odstępstw od zasady solidarności odnajdujemy w niemieckim systemie ubezpieczeń zdrowotnych, które wyłączają wiele grup społecznych z partycypacji w finansowaniu publicznej opieki zdrowotnej. Kumulacja tych wyłączeń może prowadzić nawet do odwrotnej redystrybucji dochodów, tj. mniejszego obciążenia składką gospodarstw domowych uzyskujących wyższe dochody. Podobne wyłączenia i przejawy odwrotnej redystrybucji występują również w systemie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego obowiązującym w Polsce. Ponadto składka od dochodu uzależnia finansowanie opieki zdrowotnej od bieżącej sytuacji gospodarczej, motywuje do zastępowania regularnych stosunków pracy przez formy zatrudnienia nieobciążone daninami publicznymi (praca na czarno, umowy śmieciowe) i nie gwarantuje stabilności finansowej powszechnej opieki zdrowotnej w starzejącym się społeczeństwie. Autor uważa, że system powszechnej opieki zdrowotnej powinien być uwolniony od zadań związanych z redystrybucją dochodów, a jego finansowanie należałoby oprzeć na równej składce płaconej przez wszystkich obywateli. (abstrakt oryginalny)