Celem artykułu jest określenie warunków, pod jakimi przedsiębiorstwa państwowe funkcjonujące we współczesnej gospodarce kapitalistycznej mogą być korzystne dla gospodarki. To określenie warunków powiązane jest ze zidentyfikowanymi dwoma problemami związanymi z funkcjonowaniem tych przedsiębiorstw, jakimi są: cele przedsiębiorstw państwowych i ocena ich realizacji oraz pogoń za rentą w nich przez polityków. Analiza została przeprowadzona na podstawie krytycznego przeglądu współczesnej literatury i badań empirycznych w zakresie własności państwowej. Fundamentalnym warunkiem efektywności i innowacyjności przedsiębiorstw państwowych i ich pozytywnego wpływu na wzrost gospodarczy jest wysoka jakość instytucji państwa i dobra polityka właścicielska. Bez tego warunku wszystkie patologiczne działania urzędników i polityków będących agentami obywateli – faktycznego właściciela ujawniają się z całą mocą i doprowadzają do obniżenia efektywności działania tych przedsiębiorstw.