Przedmiotem rozważań jest wzorzec zachowań firm, będący wypadkową dwóch efektów: efektu inercji (działań opartych na rutynach) i efektu przewidywań (działań opartych na oczekiwaniach). Celem analizy były identyfikacja i porównanie odwzorowanego za pomocą jakościowych wskaźników koniunktury wzorca zachowań przedsiębiorstw w okresach zwykłej zmienności i nadzwyczajnej niestabilności otoczenia biznesu. Badanie ekonometryczne przeprowadzono dla trzech grup przedsiębiorstw: małych, średnich i dużych w okresach: zwykłej zmienności (I 2000 r. – II 2020 r.) i nadzwyczajnej niestabilności (III 2020 r. – VI 2023 r.). W badaniu wykorzystano wskaźniki (diagnozy i prognozy) ogólnej sytuacji gospodarczej przedsiębiorstw. Podstawą wnioskowania była analiza mnożnikowa oparta na modelach ARDL. Rezultaty wskazują, że długookresowy wzorzec zachowań odzwierciedlający siłę łącznego oddziaływania efektów inercji i przewidywań na oceny bieżącej ogólnej sytuacji gospodarczej przedsiębiorstw istniał jedynie w grupach firm małych i średnich w okresie zwykłej zmienności. W firmach dużych nie zidentyfikowano wzorca zachowań w żadnym z wyodrębnionych okresów.