Czy trwałe wypełnianie kryteriów konwergencji z Maastricht musi zapewniać korzyści gospodarce?
Więcej
Ukryj
1
Wyższa Szkoła Finansów i Prawa w Bielsku-Białej
Ekonomista 2014;(2):275-286
STRESZCZENIE
Do światowego kryzysu finansowego lat 2007-2008 zawarte w traktacie z Maastricht kryteria konwergencji były powszechnie uważane za bezdyskusyjnie korzystne dla krajów je przestrzegających, chociaż kryteriów tych, ani ich konkretnych wielkości nie da się wyprowadzić z teorii ekonomii. Także w Polsce większość ekonomistów, polityków gospodarczych i publicystów uważa, że możliwie najszybsze wypełnienie nominalnych kryteriów traktatu z Maastricht, a zwłaszcza kryteriów fiskalnych, będzie dobrze służyć polskiej gospodarce. Zgadzając się co do potrzeby zapewnienia spójności między polityką pieniężną i fiskalną, jak i co do ograniczeń w zakresie zwiększania relacji długu publicznego do PKB we współczesnym kapitalizmie, autor artykułu wykazuje, że pogląd o bezwzględnych korzyściach przestrzegania tych kryteriów jest co najmniej dyskusyjny, a w niektórych warunkach błędny. Dla kraju, w którym występuje trwała tendencja do nadwyżki prywatnych oszczędności nad prywatnymi inwestycjami, która łączy się jeszcze z deficytem na rachunku bieżącym bilansu płatniczego, ograniczenie wielkości dopuszczalnych deficytów budżetowych w relacji do PKB będzie wpływać depresyjnie na jego rozwój. Sztywne trzymanie się limitu deficytu będzie w tych warunkach przynosić gospodarce trwałe szkody. Podobnie jest z długiem publicznym, którego pośpieszne redukowanie wywiera negatywny wpływ na dynamikę PKB. Co do kryterium inflacyjnego, to nie kwestionując korzyści wynikających z utrzymywania niskiej inflacji, problem pojawia się na gruncie instrumentów, za pomocą których ten cel osiągamy. Kiedy podstawowym instrumentem walki z inflacją staje się restrykcyjna polityka fiskalna i pieniężna, prowadząca do wysokiego bezrobocia i hamowania wzrostu płac, instrument ten staje się społecznie i gospodarczo niezwykle kosztowny. Dla uniknięcia wysokiego i trwałego bezrobocia celowe może być wyznaczanie mniej ambitnych celów polityki antyinflacyjnej. (abstrakt oryginalny)