Celem artykułu było podjęcie próby zintegrowanego podejścia do problematyki rozwoju jednostek samorządu terytorialnego (JST) w aspekcie zadłużenia w sposób łączący dwie perspektywy: budżetową oraz bilansową. Opierając się na dokonanym przeglądzie literatury, wskazano, że deficyt budżetowy JST może być wyższy niż faktycznie wykazywany z uwagi na mechanizm pozabudżetowego finansowania zadań. Analiza sprawozdań z wykonania budżetów oraz skonsolidowanych bilansów JST w Polsce za 2017 r. pozwoliła zidentyfikować skalę zadłużenia budżetowego i pozabudżetowego. W artykule przedstawiono propozycję uzupełnienia metody określania limitów zadłużenia JST przez wprowadzenie komponentu dotyczącego zadłużenia pozabudżetowego do formuły limitu obsługi zadłużenia. Komponent ten może stanowić obligatoryjne ograniczenie bądź też zalecaną dobrą praktykę pomocną w ujawnianiu obecnych i potencjalnych obciążeń związanych z zadłużeniem, służąc wzmocnieniu wiarygodności finansowej oraz transparentności JST w zakresie ich skonsolidowanego zadłużenia. (abstrakt oryginalny)