Real Income Convergence between Central Eastern and Western Europe: Past, Present, and Prospects
Więcej
Ukryj
1
Warsaw School of Economics, Poland
Ekonomista 2016;(6):853-892
STRESZCZENIE
Artykuł przedstawia analizę realnej konwergencji dochodowej pomiędzy 11 krajami Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW) będącymi członkami Unii Europejskiej (UE11) a 15 krajami Europy Zachodniej (UE15) w okresie 1993-2015. Ewolucja luki dochodowej między tymi dwiema grupami krajów w kategoriach PKB per capita wg PSN ujawnia wyraźną tendencję do konwergencji w przekroju badanego okresu, co potwierdzają również wyniki testów konwergencji beta i sigma. Jednakże proces doganiania bogatszych krajów nie był ciągły i wykazywał pewne przerwy oraz epizody dywergencji. Najbardziej intensywna konwergencja miała miejsce w latach 2000-2007, tuż przed i po rozszerzeniu UE. Sugeruje to, że postępująca integracja gospodarcza stymulowała proces konwergencji. Jednak światowy kryzys gospodarczy i perturbacje finansowe w strefie euro doprowadziły do osłabienia konwergencji w wielu krajach EŚW, jak to pokazują zmiany luki dochodowej w latach 2007-2015. Artykuł przedstawia również pewne prognozy dalszego przebiegu konwergencji, oparte na trzech scenariuszach przyszłego wzrostu gospodarczego. Dwa pierwsze scenariusze zakładają kontynuację dotychczasowych lub obecnych tendencji wzrostu gospodarczego, z utrzymaniem przewagi krajów EŚW w zakresie tempa wzrostu gospodarczego,i pokazują prawdopodobną długość okresu wymaganego w poszczególnych krajach do osiągnięcia przeciętnego poziomu PKB per capita istniejącego w Europie Zachodniej. Trzeci scenariusz, oparty na długoterminowej prognozie ekonomicznej dla krajów UE, ostrzega, że tempo wzrostu gospodarczego w tym regionie może wkrótce osłabnąć, głównie pod wpływem niekorzystnych trendów demograficznych, co spowoduje zwolnienie tempa konwergencji, aż do jej całkowitego zahamowania lub przejścia do dywergencji. Aby zapobiec takiej ewentualności i zapewnić dalszy pomyślny rozwój gospodarczy krajów EŚW oraz podtrzymanie procesu konwergencji w UE, konieczna jest odpowiednia polityka społeczno-ekonomiczna realizowana zarówno na poziomie krajowym, jak i w ramach wspólnej polityki europejskiej. (abstrakt oryginalny)