Celem artykułu jest teoretyczna i empiryczna analiza nowego, ważnego fenomenu współczesnej gospodarki w skali globalnej, tj. wzrostu zakresu oraz znaczenia przedsiębiorstw państwowych. Szczególną uwagę poświęcono roli przedsiębiorstw państwowych w polskiej gospodarce rozpatrywanej na tle tendencji ogólnoświatowych. Autorzy omawiają najpierw problemy metodologiczne związane z wyodrębnieniem i definiowaniem przedsiębiorstw państwowych wskazując, że kryterium własności, tradycyjnie stosowane do wyodrębniania przedsiębiorstw państwowych, powinno być obecnie uzupełnione lub zastąpione przez kryterium rzeczywistej kontroli nad funkcjonowaniem i rozwojem danego przedsiębiorstwa. Następnie przedstawiają i analizują dane liczbowe oraz wskaźniki ilustrujące miejsce przedsiębiorstw państwowych w gospodarce światowej i w Polsce. Potem omawiają trzy czynniki wpływające na wzrost zakresu i znaczenia przedsiębiorstw państwowych we współczesnych gospodarkach: ewolucję układu sił w gospodarce globalnej, wzrost znaczenia zasobów energetycznych oraz zmiany w zarządzaniu przedsiębiorstwami państwowymi wpływające na ich efektywność. W zakończeniu przeprowadzona jest dyskusja nad wnioskami wynikającymi z dokonanej analizy. Artykuł zamykają wnioski z przeprowadzonej analizy. (abstrakt oryginalny)