Celem artykułu jest omówienie sposobów empirycznego weryfikowania wpływu odległej historii na współczesne zróżnicowanie wskaźników społeczno-gospodarczych w różnych regionach i krajach. Metodologia jest w tym przypadku podobna do wykorzystywanej w badaniach ewaluacyjnych, nazywanych też quasi-eksperymentalnymi albo naturalnymi eksperymentami. Polegają one na porównaniu pod względem wybranej miary efektywności grupy jednostek objętych analizowanym programem czy interwencją z odpowiednio dobraną grupą kontrolną. Jedynym czynnikiem, który różnicuje obie grupy, jest udział (lub brak udziału) w ocenianym programie. Czynnikiem, który różnicuje dwie porównywane grupy, może być też położenie po jednej lub drugiej stronie historycznej granicy. W artykule omówiono różne metody quasi-eksperymentalne, w tym łączenie badanych jednostek w pary, wykorzystanie zmiennych instrumentalnych oraz nieciągłą regresję. Autor ocenia zalety i wady tych metod. Druga część artykułu zawiera przegląd badań empirycznych wykorzystujących omówione metody do badania wpływu historii na współczesne gospodarki. (abstrakt oryginalny)